Ekologiczne oczyszczalnie ścieków to w ostatnim czasie bardzo popularne rozwiązanie, które zaczęło wypierać tradycyjne szamba. Jak działa przydomowa oczyszczalnia ścieków? Czy wytwarza nieprzyjemny zapach? Jak poprawnie zamontować oczyszczalnię? Na wszystkie te pytania znajdziecie odpowiedź w poniższym artykule.

Czym jest ekologiczna oczyszczalnia ścieków?

Ekologiczna oczyszczalnia ścieków to alternatywa dla tradycyjnych zbiorników bezodpływowych czyli popularnie zwanych szamb. Rozwiązanie to w długoterminowej perspektywie jest znacznie tańsze niż standardowy zbiornik na ścieki. To nie jedyna zaleta ekologicznej oczyszczalni. Warto wspomnieć, że oczyszczalnie tego typu są przyjazne naturze i wpływają pozytywnie na mikroklimat naszego ogrodu.

Jaką wielkość oczyszczalni wybrać?

Dobór odpowiedniej wielkości osadnika gnilnego (głównej części oczyszczalni) to najważniejszy etap całej inwestycji. Jeżeli przeszacujemy nasze obliczenia to oczyszczalnia nie będzie działała prawidłowo, bo nie będzie w niej odpowiedniego przepływu ścieków. Jeżeli natomiast wybierzemy zbyt małą oczyszczalnię, to przepływ będzie zbyt duży. W tym przypadku ścieki zamiast być poprawnie filtrowane będą jedynie przepływały przez zbiornik.

W naszej ofercie posiadamy dwa osadniki gnilne o pojemności 2000 i 3000 litrów. Z założenia pierwszy z nich przeznaczony jest dla 4 osób, a drugi dla 6. Nie oznacza to jednak, że są to uniwersalne wartości. Każdorazowy dobór zbiornika powinien być poprzedzony analizą zużycia wody oraz konsultacją z fachowcem.

Jak działa ekologiczna oczyszczalnia ścieków?

Aby zrozumieć działanie ekologicznej oczyszczalni ścieków, warto spojrzeć na statystykę poniżej.

Ścieki płynące z naszego domu w pierwszej kolejności trafiają do osadnika gnilnego. To tam zachodzi pierwszy etap czyszczenia mechaniczno-biologicznego przy użyciu bakterii beztlenowych oraz grawitacji. W pierwszej komorze zbiornika ścieki oddzielane są poprzez opadanie na dno cząsteczek o dużej gęstości, które następnie poddawane są procesowi fermentacji.

Lekkie cząsteczki, które są w większości płynne, przepływają do kolejnej komory, gdzie są podawane procesowi czyszczenia, a następnie kierowane do systemu drenażu rozsączającego. Składa się on z perforowanych rur, ułożonych pod powierzchnią terenu. Zasada działania tego systemu jest bardzo prosta – ścieki, które zostały oczyszczone w osadniku gnilnym są równomiernie rozprowadzane przez drenaż do gruntu. Gleba natomiast działa jak filtr – zatrzymując zawiesiny większe od jej mikroporów.

Czy ekologiczna oczyszczalnia wytwarza zapach?

Proces oczyszczania jest całkowicie ekologiczny i nie wymaga od nas stosowania dodatkowych środków chemicznych. Cały cykl oczyszczania odbywa się w zamkniętym zbiorniku, dzięki czemu oczyszczalnia nie wytwarza zapachu. Ma on także pozytywny wpływ na nasz ogród! Ciągły dopływ przefiltrowanej wody powoduje utrzymanie idealnych warunków mikroklimatycznych w naszym ogrodzie. Oznacza to, że nasz rośliny na naszej działce będą chronione przed wysuszeniem z uwagi na dobrą wilgotność gleby w najbliższym otoczeniu. Mało kto zdaje sobie sprawę, że średnie dzienne zużycie wody na mieszkańca Polski wynosi 150 litrów, wliczając tutaj wodę przeznaczoną m.in. do prania i gotowania. Jest to bardzo duża ilość wody i warto ją wtórnie wykorzystać do zwiększenia wilgotności gleby na naszej działce.

Eksploatacja i konserwacja przydomowej oczyszczalni ścieków.

Na wstępie należy zaznaczyć, że awaria (jeżeli do takiej dojdzie) przydomowej oczyszczalni wiąże się z dużymi kosztami. Powodem jest to, że cała infrastruktura znajduje się pod ziemią, a jedynym sposobem na naprawę jest jej odkopanie. Dlatego tak istotne jest prawidłowe zamontowanie oczyszczalni przez wykwalifikowany podmiot. 

Podstawową czynnością, którą należy wykonywać podczas eksploatacji, jest opróżnianie oczyszczalni minimum raz w roku. Jest to taki sam proces jak opróżnianie szamba i wykonują go te same podmioty. Dodatkowo warto kontrolować poziom osadu trzy do czterech razy w roku, aby nie dopuścić do przepełnienia osadnika.

Oczyszczalnia musi mieć stały dopływ ścieków, dlatego montowanie jej przy domkach letniskowych nie jest wskazane!

Jak zamontować zbiornik i drenaż?

Montaż zbiornika warto zlecić podmiotom, które posiadają odpowiednie kwalifikacje. Nie wystarczy osadzić zbiornika w ziemi, a następnie go zasypać. Niezbędne jest perfekcyjne przygotowanie wykopu, ustawienie spadów powierzchni dla prawidłowego funkcjonowania czy wypoziomowanie drenażu. Bez prawidłowego przygotowania, oczyszczalnia może działać w nieprawidłowy sposób.

Przed rozpoczęciem montażu pozostają nam do sprawdzenia przepisy prawne dotyczące przydomowej oczyszczalni ścieków. Przepisy mówią, że jeśli dobowa przepustowość takiej oczyszczalni ścieków nie przekracza 7,5 m3/d, to nie musimy występować o pozwolenie na budowę (mówi o tym Prawo budowlane, art. 29, ust. 1, pkt 3). Jeżeli okaże się, że oczyszczalnia ścieków nie odprowadza nawet 5 m3/d, nie musimy również starać się o tzw. pozwolenie wodno-prawne (Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

Jeżeli któryś z tych warunków nie będzie spełniany, to pierwszym krokiem będzie zdobycie odpowiednich zezwoleń.

Gdzie powinien znajdować się zbiornik oczyszczalni ekologicznej?

Oczyszczalnia nie może być umieszczona na działce w dowolnym miejscu. Przepisy w tym przypadku są jasne i surowe, a to wszystko z uwagi na ochronę wód gruntowych.

Najważniejszym wymogiem prawnym, a także technicznym, jest zachowanie odpowiedniej odległości od zabudowań na działce. Każdy element oczyszczalni musi znajdować się minimum 2 metry od drogi lub granicy działki. Jeżeli chodzi o drogę, to wymóg ten musi być spełniony, nawet jeżeli droga przebiega przez nasz prywatny teren.

Kolejnym wymogiem jest odległość od rosnących krzewów i drzew, która musi wynosić minimum 3 metry. Inny ważny przepis dotyczący odległości mówi o tym, że osadnik gnilny oczyszczalni ekologicznej musi być oddalony od ujęć wody pitnej o co najmniej 15 metrów.

Ważne jest jednak, aby zbiornik z osadem czynnym nie znajdował się dalej niż 6 metrów od budynku. Uzasadnieniem tego wymogu jest fakty wychładzania się ścieków w drodze do zbiornika, co mogłoby spowodować wolniejszy rozkład.

Drenaż rozsączający – gdzie go umieścić?

Drenaż rozsączający musi znajdować się co najmniej 30 metrów od ujęcia wody pitnej. Szacuje się, że na sam drenaż należy wygospodarować od 30 do 90 m2 terenu. Tak duża rozbieżność powierzchni drenażu spowodowana jest różnicami w wielkości oczyszczalni. Najlepszym rozwiązaniem jest ustawienie drenażu w miejscu, w którym będzie trawnik. Na wierzchniej warstwie gleby będziemy mieli pięknie rosnący trawnik, a pod ziemią skutecznie działający drenaż.

Czy oczyszczalnia ekologiczna się opłaca?

Porównując ekologiczną oczyszczalnię do szamba możemy odnieść wrażenie, że pierwsza opcja jest droższa i bardziej skomplikowana w montażu. Jest to prawda, jeżeli patrzymy na inwestycję krótkoterminowo. Jeśli natomiast spojrzymy w długiej perspektywie czasowej, przewagę zdobywa oczyszczalnia.. Nie zawsze jednak mamy możliwość zainstalowania oczyszczalni ze względu na uwarunkowania terenowe. Jeżeli jednak możemy zamontować ekologiczną oczyszczalnie ścieków to warto zdecydować się na ten krok. Jest to poparte przez poniższe wyliczenia.

Koszt jednorazowego wywozu szamba to około 250zł. Rocznie jest to ok. 3000zł, a sam zbiornik kosztuje ok. 2000zł. Należy również doliczyć koszt montażu, który oscyluje w granicach 1500zł.
W przypadku ekologicznej oczyszczalni koszt zakupu oscyluje na poziomie ok. 3000zł, a koszty montażu w okolicach 7000zł (podłoże drenażowe, wykopy itp.). Do tego należy doliczyć co roku wywóz nieczystości w kwocie 250zł.

Wliczając koszty montażu oraz bieżącej obsługi na przestrzeni 7 lat, decyzja o montażu ekologicznej oczyszczalni ścieków pozwala zaoszczędzić prawie 13.000 złotych! Każdy kolejny rok to oszczędność na poziomie 2750 zł.